پشت‌پرده‌های تک‌فرزندی؛ باورهای اشتباهی که پیر شدن جمعیت را رقم می‌زند!
تاریخ انتشار: ۲۸ اردیبهشت ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۷۷۳۴۸۲
به گزارش خبرگزاری فارس از شیراز، همه می‌دانیم که سبک زندگی انسانها امروز نسبت به گذشته تغییرات بسیاری کرده است، از جمله اینکه افراد پیش از توجه به فرزندآوری، ابتدا به فکر رشد و پیشرفت شخصی خود و ارتقای سطح زندگی‌شان هستند و بعد از ازدواج هم به همین‌گونه مایل به رشد شخصی، تحصیلی و شغلی هستند، بنابراین رشد فردی و شخصی سبب می‌شود سبک زندگی شخص‌محور جایگزین سبک زندگی اجتماع‌محور شود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
این روزها تمایل پایین زوجین به مقوله فرزندآوری و نهایتا آوردن یک فرزند سبب شده است نرخ زادو ولد در کشور کاهش یابد چنانچه در آینده‌ای نه چندان دور شاهد کاهش جدی جمعیت و کم شدن نیروی جوان و شاداب خواهیم بود که بدون شک مشاهده یک کشور پیر برای هیچ‌کداممان خوشایند نخواهد بود.
مریم شایگان، دکترای تخصصی پرستاری به مناسبت هفته ملی جمعیت، درباره معایب تک‌فرزندی و علل تمایل زوجین به تک‌فرزندی با خبرگزاری فارس گفتگو کرده است.
وی در ابتدا به باورهای اشتباه رایج در تمایل به تک‌فرزندی اظهار کرد: یک سری باورهای اشتباه که به مساله تک‌فرزندی دامن می‌زند، بحث کمال‌گرایی و ایده‌آل طلبی است، به این معنا که ما معتقد باشیم ابتدا باید همه چیز را برای فرزندی که هنوز نیامده به بهترین نحو مهیا کنیم و بعد به فکر بچه‌دار شدن بیفتیم.
او افزود: این کمال‌طلب بودن نشانه آسیب است و افرادی که در زندگی گذسته‌شان آسیب دیده‌اند، اغلب افرادی کمال‌طلب بوده و می‌خواهند همه چیز برای فرزندشان قبل از آمدن مهیا باشد، درحالی که ما برای اینکه بتوانیم پدر و مادر خوبی باشیم و فرزندان خوبی تربیت کنیم اول از همه باید به دو چیز توجه کنیم اول آگاهی و دوم مهربانی و قرار نیست ما پدر و مادرهای کامل و بی‌نقصی باشیم.
شایگان در ادامه دومین باور اشتباه که نقش مهمی در عدم تمایل به فرزندآوری دارد را مانع شدن فرزندان برای تحصیل و پیشرفت علمی والدین عنوان کرد و افزود: این باور که فرزند می‌تواند مانع تحصیل پدر یا مادر شود باوری اشتباه است در حالی که اگر نگاهی به اساتید و پزشکان و محققان کشور خود بیاندازیم خواهیم دید که اکثرا متاهل بوده و با وجود فرزند دارای تحصیلات عالیه هستند.
او ادامه داد: سومین باور اشتباه این است که تصور کنیم نمی‌توانیم برای بچه‌ها وقت بگذاریم یا نهایتا برای یک فرزند وقت داریم و ترجیح می‌دهیم او را به بهترین شکل حمایت کنیم اما فرصتی برای بیش از ان نداریم، در حالی که تحقیقات نشان داده هزینه و وقتی که فرزند تک، از والدین می‌گیرد وقتی دو یا چند فرزند باشد این وقت‌گذاری بسیار کمتر است چراکه بازی‌های دسته جمعی شکل می‌گیرد.
وی افزود: وقتی فرزند تک باشد باید انواع و اقسام وسایل بازی، کلاس‌های آموزشی و سرگرمی و ... برای او فراهم شود تا شاید خلا عاطفی او را پر کند تا او بهانه‌گیری نکند اما خواهر و برادر می‌تواند نقش مهمی در پر کردن اوقات فرزندان با یکدیگر داشته باشد و هوش هیجانی آنها را افزایش دهد.
تنها ۲۰ درصد تک‌فرزندها می‌توانند به صورت ایده‌آل بدرخشند
وی در ادامه اظهار داشت: برخی والدین معتقدند یک فرزند می‌آوریم به بهترین شکل به او رسیدگی می‌کنیم تا فرد موفقی شود، در صورتی‌که تحقیقات نشان می‌دهد فقط ۲۰ درصد تک فرزندها می‌توانند به طور ایده‌آل بدرخشند و در زمینه‌های فردی، اجتماعی، تحصیلی و ... فرد موفقی شوند.
شایگان گفت: در یک مطالعه که به مدت ۸ سال بر روی ۱۱۴ هزار خانواده نروژی انجام شد، نشان داد که هرچقدر تعداد خواهر و برادرها در یک خانواده بیشتر و فاصله سنی‌شان کمتر باشد، فرزندان از شرایط روانی بهتری برخوردار هستند و این تاثیرگذاری در دختران بیشتر مشاهده شده است.
دکترای تخصصی پرستاری، یکی از مهمترین نیازهای انسان چه در دوره کودکی و چه بزرگ‌سالی را داشتن خواهر و برادر عنوان کرد و گفت: وجود رابطه برابر بین خواهر و برادر بسیار مهم است و در این رابطه حیوان خانگی نمی‌تواند جایگزین رابطه خواهر و برادری شود، چون دیگر برابری وجود ندارد و توانمندی های برابری در کودک نمی‌تواند رشد کند.
او افزود: نکته دیگر اینکه بچه‌های تک‌فرزند بسیار شکننده هستند و فرصت کمتری برای همدلی دارند و هوش هیجانی پایین‌تری خواهند داشت، این بچه ها چون ناکامی را خیلی کم تجربه می‌کنند و همین امر سبب می‌شود در اجتماع فرد شکننده‌تری شوند؛ در حالی که بچه‌هایی که خواهر و برادر دارند چون قبلا در محیط خانه شکست، پیروزی، ناکامی و ... را تجربه کرده‌اند در اجتماع نیز می‌توانند بهتر این موضوعات را تجربه و مدیریت کنند.
شایگان ادامه داد: تک‌فرزندها استرس و اضطراب بیشتری را تجربه می‌کنند؛ چرا که مرکز توجه بوده و مدام زیر ذره‌بین پدر و مادر هستند، شادابی کمتری دارند، صمیمیت را کمتر تجربه می‌کنند، تنهایی را بیشتر تجربه می‌کنند. نکته دیگر اینکه تک‌فرزندها یا خیلی بالاتر از سن‌شان هستند یا خیلی پایین‌تر به این علت که یا مدام فرمان گرفته و یا مدام فرمان داده‌اند.
وی افزود: تک‌فرزندان بسیار پرتوقع هستند، اعتماد به نفس کاذب دارند و از جامعه انتظار دارند که مثل والدین‌شان با آنها رفتار کند و هیچکس با آنها مخالفت نکند و همه به حرف آنها گوش دهند در حالی که همچین مواردی در دنیای واقعی امکان‌پذیر نیست.
او ادامه داد: بچه‌های تک فرزند چون خواهر و برادری نداشته‌اند رقابت سالم را تجربه نکرده‌اند به همین دلیل در پذیرفتن واقعیت‌های دنیای واقعی دچار مشکل هستند و برعکس چندفرزندها بارها رقابت سالم را تجربه کرده و در جامعه بهتر از پس آن برمی‌آیند.
خواهر و برادرها سرمایه اجتماعی یکدیگرند
این دکترای پرستاری تاکید کرد: نکته دیگر اینکه فرزندان حرف‌های خود را پیش از بازگو کردن میان والدین اول به خواهر یا برادر خود می‌گویند و با آنها احساس صمیمیت بیشتری می‌کنند و خواهر و برادر سرمایه اجتماعی بسیار بالایی هستند در حالی که تک فرزندان از این فرصت بی‌بهره‌اند.
وی افزود: در کل بسیاری از تحقیقات نشان داده والدینی که تعداد فرزندان بیشتری دارند در میانسالی و پیری زندگی شادتری دارند و از کیفیت زندگی بهتری برخوردارند درصورتی‌که والدینی که یک فرزند دارند که ناشی از کمال طلبی‌شان هم بوده و هرچه داشته‌اند نثار همان یک فرزند کرده‌اند پس در آینده از او توقعات بسیار زیادی هم دارند و استرس و نگرانی و ناراحتی بیشتری را نیز تجربه خواهند کرد.
پایان پیام/ن
منبع: فارس
کلیدواژه: تک فرزندی کمال گرایی فرزندآوری پیری جمعیت تجربه می کنند خواهر و برادر تک فرزندها تک فرزندی یک فرزند تک فرزند
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.farsnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فارس» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۷۷۳۴۸۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
لزوم فرهنگ‌سازی جهت افزایش جوانی جمعیت
ایسنا/لرستان ورود فرزند به خانواده، گرما را وارد خانه می‌کند. با به دنیا آمدن فرزندان، امید و آرزو در والدین افزایش می‌یابد. تأثیر فرزندآوری بر خانواده این‌گونه است که خانواده‌هایی که صاحب فرزند هستند، بیش از خانواده‌های بدون فرزند از زندگی لذت می‌برند. احساس خوشبختی و امید به زندگی در خانواده‌های فرزنددار بیشتر است.
امروزه در پی فرایند شهرنشینی، توسعه‌یافتگی جوامع و گستردگی رسانه‌های جمعی و نهایتاً پدیده جهانی‌شدن در بسیاری از کشورهای پیشرفته و در حال توسعه میزان موالید با توجه به نرخ باروری در سطح جایگزینی و حتی پایین‌تر از آن تنزل پیدا کرده است.
بروجرد نیز از جمله شهرستانهای است که در سه دهه اخیر دچار افت شدید در نرخ باروری روند پیری جمعیت آهنگ خود را به صدا آورده است. تغییرات باروری و کاهش فرزندآوری که عنوان گذار جمعیتی برای آن لحاظ شده است در موازات صنعتی شدن، افزایش کیفیت سطح زندگی و بهبودی شرایط بهداشت و در نتیجه کاهش مرگ‌ومیر بوده و کاهش باروری تحت تأثیر این تغییرات، اندکی پس از کاهش مرگ‌ومیر رخ داده که این کاهش مربوط به تغییر در شیوه زندگی است.
فرزندآوری پدیده مهمی در حرکات جمعیتی و محور توسعه پایدار برای کشورهایی که سطح جانشینی پایینی دارند، محسوب می‌شود. هر چند فرزندآوری و تولد ظاهراً امر ساده‌ای به نظر می‌رسد اما مسئله پیچیده‌ای است که عوامل کمی و کیفی متعددی بر آن مؤثر است.
خانواده‌های دارای فرزند بیشتر به‌عنوان الگو معرفی شوند
رضا کاوند عضو هیات علمی دانشگاه آیت‌الله‌العظمی بروجردی (ره)، در این خصوص اینکه چرا تمایل مردم به فرزندآوری کم شده است، گفت: در حال حاضر مسئله مدرن شدن جامعه ایران است، هرچقدر به سمت مدرن شدن می‌رویم ارزش دوران سنت جای خود را به ارزش مدرن می‌دهد که یکی از این ارزشها فرزندآوری بوده، به‌طوری‌که در دوران سنت خانواده‌های که فرزند بیشتر داشتند دارای ارزش و اهمیت خاصی بودند.
وی خاطرنشان کرد: مدرن شدن شاخص‌های زیادی دارد که از جمله این شاخص‌ها این است که افراد به جای جمع‌گرا بودن فردگرا می‌شوند و بر اساس روابط خونی در ارتباط هستند هرچقدر فردگراتر، منفعتگراتر می‌شوند و فرزنددار شدن را باعث عدم آسایش، اشتغال، رفاه و ... می‌دانند.
این عضو هیات علمی دانشگاه با بیان اینکه در جامعه مدرن خانواده‌ها تک‌هسته‌ای می‌شوند، افزود: در این راستا باید ارزشها تغییر یابد و خانواده‌های که دارای فرزند بیشتر هستند شادابی و نشاط آنها برای جامعه نشان داده و در فضای مجازی به‌عنوان الگو معرفی شوند.
کاوند ادامه داد: در حال حاضر ارزشها را فضای مجازی تعریف و الگو را به جامعه معرفی می‌کند که از این فضا می‌توان برای فرزندآوری استفاده کرد و ذهنیت مردم را نسبت به فرزندآوری تغییر داد.
مادر بودن ارزشمند است
وی تصریح کرد: الگوسازی برای جامعه در این زمینه بسیار مهم است برای هر کاری ارزشها باید تغییر کند و چون مادر بودن خیلی باارزش است باید برای بانوانی که فرزند بیشتری دارند ارزش بیشتری قائل بود.
عضو هیات علمی دانشگاه با بیان اینکه مادران شاغل و غیرشاغل با اجرای کارهای فرهنگی به فرزندآوری تشویق شوند، افزود: باید ارزش‌های مردم شناسایی شوند و کارهای فرهنگی در قالب آن ارزشها صورت گیرد.
علاوه بر فرهنگ‌سازی تشویق و ترغیب زوجین برای فرزندآوری یکسری حمایت‌ها نیز باید از خانواده‌ها صورت گیرد که در این راستا مسئولین اقداماتی را با عنوان طرح جوانی جمعیت انجام داده‌اند که در شهرستان بروجرد نیز این مهم صورت گرفته است.
مسلم مرادی، معاون استاندار لرستان و فرماندار بروجرد دراین‌باره، اظهار کرد: در طرح جوانی جمعیت، دولت حمایت‌های خوبی از خانواده‌های دارای سه‌قلو و سه فرزند به بالا انجام می‌دهد.
وی خاطرنشان کرد: در راستای اجرای طرح جوانی جمعیت در بروجرد ۱۷۳ قطعه زمین به متقاضیان واجد شرایط اهدا و یک هزار و ۱۰۰ نفر برای اهدای زمین رایگان طرح جوانی جمعیت ثبت‌نام کردند که پیگیر تحویل زمین به آنان هستیم.
فرماندار بروجرد بیان کرد: سازمان بهزیستی نیز خدمات خوبی به خانواده‌های دارای فرزند سه‌قلو ارائه می‌دهد که باید با مراجعه به اداره بهزیستی ثبت‌نام کرده و مقدمات کار را انجام بدهند.
فرهنگ‌سازی جهت افزایش جوانی جمعیت باید استمرار داشته باشد
مرادی ادامه داد: جوانی جمعیت باید در اولویت اول کاری مسئولین قرار گیرد و اداره ثبت‌احوال شهرستان خانواده‌های که دارای بیشترین فرزند هستند، شناسایی کنند تا به جامعه معرفی شوند تا به‌عنوان الگو در جامعه قرار گیرند.
وی با بیان اینکه کلیه بانک‌های شهرستان باید گزارشی از پرداخت وام‌های تکلیفی ارائه دهند، افزود: برای فرزندآوری باید کار فرهنگی صورت گیرد.
معاون استاندار لرستان تصریح کرد: در این راستا یک مرکز مشاوره در دانشگاه آیت‌الله‌العظمی بروجردی (ره) کلنگ‌زنی شده و در حال حاضر یک مرکز به‌صورت موقت در اختیار آنها قرار خواهد گرفت.
مرادی بیان کرد: اگر می‌خواهیم فردا حرفی برای گفتن داشته باشیم، مهمترین موضوع در این زمینه، جوانی جمعیت است و جوان است که می‌تواند جامعه را به مقصود برساند.
وی اظهار کرد: فرهنگ‌سازی جهت افزایش جوانی جمعیت باید استمرار داشته باشد و روش‌ها و پارامترهای مختلفی برای تشویق خانواده و زوج‌های جوان به فرزندآوری وجود دارد که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد، چون همه افراد جامعه در ترویج و تبیین فرهنگ فرزندآوری نقش دارند و لذا باید از همه ظرفیت‌های فرهنگی، دینی و اطلاع‌رسانی در جهت ترویج این فرهنگ استفاده کنیم.
فرماندار بروجرد با بیان اینکه ایران سومین حکومت اسلامی در طول تاریخ است، اولین حکومت را پیامبر (ص) و دومین حکومت اسلامی را حضرت علی (ع) تشکیل داد، گفت: دشمنان همه تلاش خود را برای کم کردن جمعیت شیعیان انجام داده و می‌دهند، بحث جوانی جمعیت و فرزندآوری در کشور با قوانین خوبی روبرو است.
مرادی بیان کرد: در راستای حمایت از خانواده‌های که سه فرزند یا بیشتر دارند به پدران خانواده دارای سه فرزند به بالا که بیکار هستند کار داده شده و به خانواده‌هایی که چهار فرزند زیر ۲۰ سال دارند نیز یک قطعه زمین اهدا می‌شود.
وی ادامه داد: بسته حمایتی لبخند مادری ستاد اجرایی، متشکل از ۴۸ قلم مورد نیاز کودک، تأمین پوشاک به مدت شش ماه و هدایای نقدی که جمعاً به ارزش ۳۳۰ میلیون ریال است که به خانواده‌های دارای فرزندان چندقلوزایی که در سال جاری متولد شده‌اند اهدا می‌شود.
فرماندار بروجرد با بیان اینکه ۴۷۳ زوج نابارور در بروجرد شناسایی شده که تشکیل پرونده برای آنها صورت گرفته تا مورد حمایت قرار گیرند، افزود: جامعه روستایی تاکنون در مباحث جوانی جمعیت مورد غفلت قرار گرفته است و دهیاران در بحث تبلیغی و فرهنگی می‌توانند نقش مؤثری در جوامع روستایی داشته باشند.
مرادی خاطرنشان کرد: دهیاران قانون جوانی جمعیت را به‌خوبی مطالعه و زوج‌های نابارور را در روستاها شناسایی و معرفی کنند تا حمایت‌های لازم از آنها صورت گیرد.
مسائل و مشکلات اقتصادی اولین عامل در کاهش فرزند آوری نیست
در این خصوص فریبا ولی‌پور، مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری لرستان، اظهار کرد: قانون جوانی جمعیت دارای ۷۳ ماده قانونی تهیه شده که ضمن مشخص کردن وظایف همه دستگاه‌های اجرایی تأمین‌کننده موارد حمایتی از دهک‌های پایین جامعه در راستای جوانی جمعیت است.
وی خاطرنشان کرد: شهرداری‌ها تاکنون کمترین میزان همکاری در این زمینه را داشته‌اند و براساس ماده ۳۲ قانون جوانی جمعیت شهرداری باید ۳۰ درصد فضای محیطی در اختیار خود را به مسئله تبلیغ و فرهنگ‌سازی در این خصوص اختصاص دهد.
مدیرکل امور بانوان و خانواده استانداری لرستان با بیان اینکه دهیاران در روستاها همکاری کنند تا افراد به فرزندآوری تشویق شوند و موانع را در این مسیر نباید پررنگ‌تر از واقعیت نشان داد، گفت: مطالعات در شهرستان بروجرد نشان می‌دهد مسائل و مشکلات اقتصادی اولین عامل در کاهش فرزند آوری نیست بلکه یکی از مشکلات در این شهرستان اختلاف سنی بسیار زیاد بین فرزند اول و دوم خانواده است.
ولی‌پور بیان کرد: یکی دیگر از مشکلاتی که در حوزه جوانی جمعیت در بروجرد باید مورد توجه قرار گیرد، فاصله زمانی بین ازدواج تا تولد اولین فرزند است که گاهی به هشت سال هم می‌رسد.
وی با اشاره به طرح جوانی جمعیت، افزود: سه‌قلوها تا پایان ۶ ماهگی از طرف ستاد اجرایی فرمان امام (ره) شیرخشک و پوشک آنان تأمین می‌شود و بهزیستی نیز دوقلوها را تا پایان ۲ سالگی مورد حمایت قرار می‌دهد و بیمه سلامت و بیمه تأمین اجتماعی مکلف هستند تا ۹۰ درصد هزینه‌های ناباروری را تأمین کنند.
70 درد جمعیت لرستان به عنوان جمعیت فعال هستند
فریبرز امیری، مدیرکل ثبت احوال لرستان در این خصوص، گفته بود: در بازه زمانی ۹۵ تا ۱۴۰۱ میزان ولادت ۳۳ درصد و ازدواج ۲۳ درصد کاهش داشته و در حال حاضر ۷۰ درصد جمعیت استان به‌عنوان جمعیت فعال بین ۱۵ تا ۶۵ سال سن دارند که نشان‌دهنده قرار گرفتن در وضعیت پنجره جمعیتی است.
وی خاطرنشان کرد: این رده سنی می‌تواند فرصتی طلایی باشد و این جمعیت هم می‌تواند خودش عاملی برای جوانی جمعیت و توسعه باشد.
مدیرکل ثبت احوال لرستان افزود: از سال ۱۳۸۵ تاکنون که جمعیت در این وضعیت قرار دارد، هنوز اقدام و برنامه خاصی اعمال نشده و تداوم این مسیر و بی‌توجهی به قانون جوانی جمعیت به پیری جمعیت خواهد رسید. لذا اگر هفت درصد جمعیت بالای ۶۵ سال باشد آن جمعیت رو به سالمندی است و در حال حاضر ما از نظر جمعیتی در این وضعیت قرار گرفته‌ایم.
امیری اضافه کرد: توجه به اجرای قانونی جوانی جمعیت همکاری و هماهنگی همه جانبه‌ای را لازم دارد تا بتوان به ساختار جمعیتی مطلوب رسید.
به گزارش ایسنا، در کنار مشکلات اقتصادی که قاطبه قشر متوسط و متوسط به پایین جامعه را تحت فشار مالی قرار داده، مشکلات فرهنگی و اجتماعی نیز در کاهش میزان ازدواج و حتی کاهش فرزندآوری در بین خانواده‌های ایرانی موثر است.
انتهای پیام
افزایش ۳۵ درصدی حقوق بازنشستگان حداقل بگیر/کمترین حقوق آن ها ۱۰ میلیون تومان می شود